Το Cafe Central της Βιέννης ήταν τόπος συνάντησης των ανθρώπων της σκέψης, συνθετών και ανδρών που μπορούσαν να αλλάξουν τον ρουν της ιστορίας της Ευρώπης. Μεταξύ αυτών ήταν ο ψυχολόγος Alfred Adler, ο συνθέτης Gustav Mahler, ο δημοσιογράφος Theodor Herzl " ο ιδρυτής του Σιωνισμού", ο Adolph Hitler, που σαν νέος καλλιτέχνης προσπαθούσε να πουλήσει τους πίνακές του στους θαμώνες, ο Vladimir Lenin και Leon Trotsky, που συνωμότησαν να ανατρέψουν την δυναστεία της Ρωσίας, τους Romanov.
Το καφενείο έκλεισε το 1943 μα ανακαινίσθηκε στην παλαιά του δόξα το 1986.
Τα καφενεία αυτό τον καιρό ξεφυτρώνουν σ' όλη την Αυστραλία σαν
μανιτάρια Δεν είναι η πρώτη φορά που τα καφενεία γίνονται της μόδας.
Τον 17ο αιώνα τα καφενεία συνέβαλαν στην άνοδο του μεγαλείου της
Αγγλίας.Το πρώτο Αγγλικό καφενείο άνοιξε το 1652 από έναν Ορθόδοξο
υπηρέτη από την δυτική Τουρκία, τον Pasqua Rosee, στην πόλη του
Λονδίνου, οικονομική πρωτεύουσα της Αγγλίας. Χορηγήθηκε από τους
εμπόρους της Εταιρείας LEVANT (Ανατολικής Εταιρείας), εμπορικό οίκο
που οργάνωσε το εμπόριο με την Οθωμανική Αυτοκρατορία (σύγχρονη
Τουρκία).
Το πρώτο καφενείο του κόσμου άνοιξε το 1475 στην Κωνσταντινούπολη.Τα
στελέχη της Ανατολικής Εταιρείας συνήθιζαν να πίνουν καφέ κατά το
διάστημα των μεγάλων ταξιδιών στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και
επιθυμούσαν να πίνουν καφέ όταν επέστρεφαν στο Λονδίνο.
Η ιδέα αργότερα υλοποιήθηκε. Μέχρι το 1708, σ' ένα τετραγωνικό μίλι
της πόλεως του Λονδίνου και του Δήμου Westminster (το κέντρο
πολιτικής δύναμης της Αγγλίας) φύτρωσαν 500-600 καφενεία. Καφενεία,
επίσης, ξεφύτρωναν και σε επαρχιακές πόλεις.
Υπήρχαν πολλές αιτίες για την δημοτικότητα των καφενείων.Το έβλεπαν
σαν ένα υγιεινό ποτό. Τονωτικό δημιουργικότητας και ότι έδιδε
ενέργεια στους ανθρώπους. Ήταν, επίσης, πιο υγιεινό και φθηνότερο
εναλλακτικό από το αλκοόλ που συνέβαλε σε τόσα κοινωνικά
προβλήματα.(όπως μεθυσμένες μητέρες που στριφογυρίζοντας στον ύπνο
τους καταπλάκωναν τα μωρά τους).
Ξένοι επισκέπτες έλεγαν ότι τα καφενεία ήταν τα πλέον αξιοσημείωτα
μέρη στο Λονδίνο. Όλοι οι άνδρες ήταν ευπρόσδεκτοι (οι γυναίκες δεν
συνήθιζαν να είναι πελάτες).Τα καφενεία δεν ήταν κέντρα θορύβων και
βίας όπως μερικές φορές στα πανδοχεία.
Τα καφενεία διευθύνονταν συχνά από γυναίκες, όπως την χήρα που έκανε
τα παν να είναι ένα ευχάριστο μέρος συνάντησης.Το καφενείο απέναντι
την Βουλή λεγόταν "Alice", ονομασία της ιδιοκτήτριας.
Τα καφενεία ήταν ιδανικά για την διεξαγωγή υποθέσεων Ήταν δύσκολο και
μερικές φορές επικίνδυνο να διασχίζει κανείς το Λονδίνο και το
καφενείο με το ήσυχο και ουδέτερο περιβάλλον ήταν το μέρος
συνάντησης για επικύρωση συμφωνιών. Δεν υπήρχε πίεση να παραγγείλει
κανείς και δεύτερο φλιτζάνι καφέ. Ένα άτομο με ένα φλιτζάνι καφέ
μπορούσε να μείνει όλη την ημέρα. Το καφενείο ήταν ένα ζεστό μέρος σε
μια κρύα μέρα.
Τα καφενεία συχνά ονομάζονταν "penny universities", γιατί με την τιμή
μίας πέννας (μιας δεκάρας), ένα άτομο μπορούσε να παραγγείλει ένα
φλιτζάνι καφέ και να συμμετάσχει σε συζητήσεις πάνω σε διάφορα θέματα.
Ένα άτομο μπορούσε να συναντήσει κάθε είδους ανθρώπους. Δεν υπήρχε
περιορισμός σε θέματα συζητήσεων και έτσι τα καφενεία έπαιζαν ένα
χρήσιμο ρόλο στην ανάπτυξη της μεγάλης Αγγλικής πολιτικής ελευθερίας.
Πράγματι κυκλοφορούσαν πολλές ιδέες για την προτίμηση Κυβέρνησης. Το
1675, ο βασιλεύς Charles II, εξέδωσε μια διακήρυξη για την καταστολή
των καφενείων, για να ελαττώσει την ελευθέρα ροή των ιδεών. Οι
πελάτες των καφενείων από όλα το κοινωνικά στρώματα επαναστάτησαν και
11 μέρες αργότερα ξανάνοιξαν και ο αριθμός τους συνέχισε να αυξάνεται
(το 1773, το κόμμα Boston Tea Party βοήθησε στην πυροδότηση του
Αμερικανικού Πολέμου Ανεξαρτησίας, το πολεμικό σχέδιο συζητήθηκε στην
Βοστόνη, στο Green Dragon Coffee House). Την εποχή του ανοργάνωτου
συστήματος διανομής ταχυδρομικών επιστολών, τα καφενεία συνειργάζοντο
με τα ταχυδρομεία και οι πελάτες ελάμβαναν τα γράμματά και τις
εφημερίδες τους από τα καφενεία όπου σύχναζαν. Επίσης ήταν το μέρος
όπου οι "δρομείς" μετέδιδαν νέα των σπουδαιότερων γεγονότων της
ημέρας.
Ένα από τα πιο φημισμένα καφενεία, άνοιξε από τον Edward Lloyd στην
πόλη Λονδίνου. Αυτό έγινε τόπος συνάντησης πλοιοκτητών, εμπόρων,
πλοίαρχων, ασφαλειομεσίτων και άλλων που ήταν αναμεμιγμένοι με το
εξωτερικό εμπόριο. Λόγω του ότι πάρα πολλοί πελάτες ερχόντουσαν να
ακούσουν τα τελευταία νέα των επιχειρήσεων , ο Lloyd άρχισε να βγάζει
δικό του Δελτίο Ενημέρωσης. Γρήγορα άρχισε να κερδίζει από το Δελτίο
Ενημέρωσης, παρά από τον καφέ. Οι ασφαλειομεσίτες ειδικά, βρήκαν τις
υπηρεσίες του, τόσο χρήσιμες και άρχισαν να συναντούν τους πελάτες
τους στο δικό του καφενείο και νοίκιαζαν μικρούς ιδιαίτερους χώρους
στο μαγαζί του για την διεξαγωγή των επιχειρήσεών τους.
Ακόμα και μετά τον θάνατο του Lloyd το 1713, οι ασφαλειομεσίτες
συνέχιζαν να συναντώνται στο καφενείο του. Το 1774 οι Lloyd's έγινε
εταιρεία με εταίρους τους ασφαλειομεσίτες και είναι τώρα μία από τις
μεγαλύτερες και πιο φημισμένες ασφαλιστικές εταιρίες οι Lloyd's of
London.
Όμως και τα καφενεία έχουν και τις επικρίσεις τους. Επειδή ο καφές
έπρεπε να εισαχθεί από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, υπήρξε φόβος ότι ο
καφές θα εμπόδιζε την πώληση του Αγγλικού Ζύθου, που σήμαινε λιγότερη
ζήτηση Αγγλικού σιταριού (το κυριότερο συστατικό παραγωγής ζύθου και
μπύρας).
Υπήρξαν επίσης παράπονα, ότι οι άνθρωποι έχαναν τον χρόνο τους με
καφέ και συζήτηση και δεν είχαν αρκετό χρόνο για εργασία.
Η εποχή των Αγγλικών καφενείων άρχισε να μειώνεται από το 1780 και
μέχρι το 1830 πολλά έκλεισαν. Η Αγγλία άρχισε την δική της βιομηχανική
επανάσταση. Μερικά παρασκηνιακά συζητήθηκαν στα καφενεία και με την
αύξηση του πλούτου έγινε και αλλαγή στις κοινωνικές συνήθειες.
Μερικά από τα καφενεία έγιναν λέσχες για την καθεστηκυία τάξη και τους
λίγους πλουσίους. Μόνο τα μέλη είχαν άδεια εισόδου. Εν τω μεταξύ η
αυξάνουσα εργατική τάξη προτιμούσε την μπύρα και το Τζιν και έτσι οι
εργάτες σύχναζαν στα πανδοχεία.
Οι επιπλέον υπηρεσίες των καφενείων τώρα τις παρείχαν άλλοι. Η
Ταχυδρομική Υπηρεσία άρχισε να κάνει διανομή των επιστολών στα σπίτια.
Οι εφημερίδες τώρα τυπώνονταν συχνά και οι ασφαλιστικές εταιρίες τώρα
ήταν αρκετά πλούσιες ώστε να χτίσουν τα δικά τους κτίρια.
Το κυριότερο όμως είναι ότι οι Εγγλέζοι ερωτεύτηκαν το τσάι. Η Αγγλική
Ανατολική Εταιρεία εισήγαγε τσάι και οι άνθρωποι έφτιαχναν το τσάι
στο σπίτι τους. Τα καφενεία δεν εξαφανίστηκαν τελείως. Μερικά
παρέμειναν τον 19ο αιώνα σε πιο "καλλιτεχνικές" περιοχές σαν τόποι
συνάντησης της πολιτιστικής ελίτ.Το κίνημα της εγκράτειας( όπως ο
Σταυρός της Σωτηρίας) άνοιξε μερικά καφενεία για τόπους συνάντησης
μακριά από το αλκοόλ.
Επίσης κατά την δεκαετία του 1950 όταν έγιναν τόπος συνάντησης της
νεολαίας που γεννήθηκε μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Πωλούσαν
καφέ εσπρέσο και έπαιζαν Ποπ μουσική από τα Jukeboxes. Μετατράπηκαν σε
χώρους συζητήσεων για όλες τις εκδηλούμενες τάσεις μουσικής και
ενδυμασίας της νεολαίας.
Έτσι το παρόν κύμα των καφενείων έχει μια μεγάλη ιστορία. Το
αποκορύφωμα των Αγγλικών καφενείων ήταν από το 1653 μέχρι το 1780 και
συνεισέφερε στην διαμόρφωση της Αγγλίας σε υπερδύναμη.
..............................
Το άρθρο αυτό του Keith Suter δημοσιεύτηκε στα Αγγλικά στις 9/1/04
στην εφημερίδα The Daily Telegraph του Σίδνεϋ. Μετάφραση: Δημήτρης
Συμεωνίδης J.P.
--------------------------------------------------------------------------------
Από το "Καλάμι"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου